İlaç Fabrikalarında Nem Alma Sistemleri
Kuru hava ilaç üretiminde olduğu kadar üretilen ürünlerin saklanmasında da en önemli unsurdur. İlaçlarda kullanılan birçok madde higroskopiktir ve herhangi bir nem emilimi durumunda son ağırlığı, kaliteyi ve dayanıkılılığı etkiler.
Higroskopik malzemeler tartıldıktan ve karıştırıldıktan sonra mahaldeki havadan nem absorbe etmek suretiyle ağırlığının etkilenmemiş olması gerekir.
Toz durumundayken, nem, üretilmiş katı formun akış, topaklanma, sıkıştırma ve mukavemet özelliklerini etkileyecektir.
Maya, küf ve bakteri üremesinin desteklenmesi için belirli bir miktar neme ihtiyacı vardır. Bağıl nem kontrolü steril bir çevreyi devamlı kılmak açısından muhtemelen en önemli faktörlerden birisidir. Soğuk ve kuru bir ortam genellikle hızlı üretimi, daha iyi bir kaliteyi ve uzun raf ömrünü mümkün hale getirir. Tablet proseslerinin çoğunda 21-24°C sıcaklıkta %20-%35Rh arası bağıl nem gereklidir.
Nem Yükleri
Birçok ilaç sisteminde, en büyük nem yükü toplam havanın %5 ila %20’ sini oluşturan taze havadan gelmektedir. Odadan gelen nem yüklerine bağlı olarak, sadece taze havayı ön soğutmadan (>10°Cdp) geçirerek bir kurutucu nem alma cihazı ile nemini almak yeterli olabilir (<0°Cdp).
Dönüş havası kanalına bağlı olan bir nem sensörü ile nem alma cihazı kapasitesi kontrol edilebilir. Basit dizayn odada istenen nem düzeyini sağlamak için genellikle yeterli olur.
Düşük taze hava ile çalışan hava iklimlendirme sistemleri ve yüksek nem yüküne kazanımı (negatif oda basınçları), sık sık kapı kullanımı, ürün yükü, vs olan odalarda tüm taze hava ve dönüş havasının bir kısmının kurutulması gerekmektedir.
Şeklerleme Tesislerinde Nem Alma Sistemleri
Şekerleme endüstrisinde bitmiş ürün kalitesi çok önemlidir. Üretim tesislerinde hava neminin sürekli kontrolü bu yüksek standartları sağlamak için zorunlu hale gelmiştir.
Çikolata
Yağ ve şeker çiçeklenmesi çikolatanın hem üretimi hem de saklanması sırasında karşılaşılan iki genel problemdir. Çiçeklenmenin her iki türü de üretimden birkaç saat sonra ve bazen de belli bir süre sonra depolandığı sırada mahal havasının aşırı nemli olmasıyla oluşabilir. Üretim ve depolama sırasında bağıl nem %60 Rh’ı aşmamalıdır.
Çikolata ve diğer şekerlemelerin soğutulmasında kuru havanın kullanılması soğutma zamanını azaltırken soğutma tünellerinin ve ürünlerin üzerinde oluşabilecek yoğuşmayı da engeller. Bu da hijyen seviyesini arttırır ve ürünler yapışma eğilimi göstermez veya konveyör bantına yapışmaz.
Şeker kaplama
Şekerleme üretiminde kaplama yapılırken mahal neminin kontrolü çok önemlidir. Mahaldeki nem çok yüksek ise kalite düşer, ve ürünler birbirlerine kolayca yapışabilirler. Rutubet sezonu boyunca, kurutma zamanı ve aynı zamanda kaplama zamanları uzar.
Paketleme
Paketleme işlemi, kuru hava kullanılarak ürünlerin makinalara veya ambalajlara yapışması engellenir. Paketleme makinalarındaki kutular ve tepsiler nemli olmaları durumunda tıkanabilirler.
Şeker
Mahaldeki nemin çok yüksek olması durumunda şeker yapışkan hale gelebilir ve hatta eriyebilir. Şeker, torba ve dolum makinalarında stoklanırken, stoklama mahallerindeki nemin kontrol edilmesi gereklidir. Eğer şeker silolarda saklanıyorsa bu silolar nemi alınmış hava ile havalandırılabilir.
Gıda Tesislerinde Nem Alma Sistemleri
Gıda endüstrisinde bitmiş ürün kalitesi çok önemlidir. Üretim tesislerinde hava neminin sürekli kontrolü bu yüksek standartları sağlamak için zorunlu hale gelmiştir.
Kurutulmuş Ürünler
Çorbalar veya et suları gibi kurutulmuş ürünlerin üretilirken, veya depolanırken içeriklerin karıştırılması veya paketlenmesi sırasında birbirine yapışıp topaklaşmaması için mahal neminin alınması önemlidir. Bu, üretim kalitesini ve yıl boyunca aynı üretim hızını temin etmeyi sağlamaktadır.
Püskürtme kuleleri ve pnömatik konveyör sistemleri
Ürünlerin püskürtme kulelerinde (aynı zamanda akışkan yataklarında) kurutulması sırasında ana havada ideal olarak ön nem alması yapılabilir. Böylece üretim kapasitesindeki dönemsel değişimler engellenmiş olur. Ürün paketlenmeden önce soğutma alanında soğutulur, soğutma havası kurutulmuş ise ürünün yeniden nemlenmesi de engellenmiş olur.
Pnömatik sistemlerde kullanılan hava, tekrardan nemlenmeyi ve konveyör tıkanmalarını engellemek için kurutulabilir. Eğer havanın ön nem alması yapılmazsa kurutulmuş pudranın soğutulması sırasında nemlenmesi riski söz konusudur.
Peynirin olgunlaşması için depolanması
Peynirin olgunlaşması için depolanmasında sıcaklık ve nem seviyelerinin dar bir toleransta tutulması peynirin tadı ve kalitesi için önemlidir.
Kurutma
When dryiGıdaların kurutulması sırasında kurutma düşük nem değerlerinde yapılırsa sürekli ve daha yüksek bir kalite seviyesine ulaşılır. Bu da kaliteyi geliştirir ve lezzetin korunmasını sağlar.
Et İşleme Tesislerinde Nem Alma Cihazı Uygulamaları
İşlenmiş Et
Et ve et işleme tesisleri belirli bir ürün kalitesini sağlamak için sıkı hijyen standartlarını sağlamaları gerekmektedir. Nem alma ile bu hijyen standartları sağlanır ve mahalde yoğuşma meydana gelmesi engellenir.
Et işleme
Et ürünleri soğuk mahallerde işlendiği zaman, yoğuşma genellikle tavanlarda ve soğuk yüzeylerde meydana gelir. Bu yoğuşma tavandan damlamalara ve genellikle hijyen standartların azalmasına neden olur.
Doğru iç hava şartlarını sağlamak için nem alma işlemi ile bağıl nem ayarlanır. Sıcaklık da aynı zamanda DST nem alma cihazları ile ayarlanabilmektedir.
Kuru hava kesimhaneler için birçok avantaj sağlar:
• Tavanlarda yoğuşma meydana gelmez. Bağıl nem % 65-70Rh altında tutulduğu sürece kontaminasyon riski azalır.
• Yıkama sonrasında mahalin kuruma süresi azalır, durmalar minimuma iner.
• Mahalde çalışan insanlar için daha iyi bir iç hava kalitesi sağlanır.
• Kaygan yerler ve sert bir hava olmaz.
• Yoğuşma ile ilgili problemler düzeltildiğinde dolaplarda daha az temizlik gerekecektir.
Soğuk Hava Depolarında Nem Alma Cihaz Uygulamaları
Buz, don ve sis, sıcak havanın soğuk ortam ile temasa geçtiğinde ortaya çıkar (Buna örnek olarak soğuk oda kapılarının açılıp kapanması gösterilebilir). Yerlerde ve tavanlarda buz oluşumu, personele kayma tehlikesi oluştururken, içerideki araçların kullanımını da tehlikeli bir hale getirir. Ayrıca tavandaki buzların çalışan personelin üzerine düşme ihtimali de vardır. İçeride sis oluşumu da depo içerisinde görüşü azaltır. Buz ve don oluşumu düzenli defrost işlemi gerektirir ve bu sebeple firmaya zaman ve para kaybettirir.Kuru Hava Depoları
Korozyon
Demir ve çelik, yüzeylerindeki bağıl nem %50 Rh’ın altında olursa paslanmazlar.
Küf
Küf ve mantar oluşumu ortamdaki havanın bağıl nemi %70 Rh’ın altında tutularak engellenir.
Bakteriler
Bakteriler yaşamak ve çoğalmak için neme ihtiyaç duyar. Eğer ortam havasının bağıl nemi %50 Rh’ın altında tutulursa birçok bakteri çoğalmaya uygun bir çevre bulamayacaktır.
Buz Pistlerinde Nem Alma Cihazları
Buz pistlerinde yoğuşan su ve korozyon nedeniyle problem yaşamak olağandır. Buz kendiliğinden erir ve nem de kapılar vasıtasıyla dışarıdan girer.
Nem kaçınılmaz olarak dışarıdan binaya doğal kaçaklardan ve kapı trafiğiyle içeri girmektedir. Bu da buz soğuk pisti havasının bağıl nemini ve çiğ noktası sıcaklığını arttırır.
Nemli havanın soğuk yüzeyler (çelik çatı destekleri) ile temas etmesiyle hava kolaylıkla çiğ noktası (doygunluk noktası) sıcaklığını ulaşır ve yoğuşma meydana gelir. Damlayan sular buz yüzeyinde oluklar oluşmasına veya buz mantarları oluşmasına neden olarak kaliteyi düşürür.
Eğer nemin yükselmesine izin verilirse, özellikle çiğ noktasının (nem yüklerinin) maksimum olduğu yaz aylarında iç ortamdaki sis genel problem olabilir.
Resirkülasyon havası (genellikle bir miktar taze hava ile karıştırılır) çiğ noktasına ulaşması kontrollü nem alma ile engellenir.
Havanın çiğ noktası sıcaklığı iç ortamdaki yüzeylerin sıcaklığından aşağıda tutulur. Böylece yoğuşma ve sis engellenmiş olur!
Aynı zamanda düşük nem, küf oluşumu ve artışına engel olur, çelik korozyonunu düşürür ve elektrik ekipmanların güvenliğini arttırır.
Körling
Körling için, buzun kalitesi çok önemlidir, ve doğru iç hava nemini ve buz kalitesini sağlamak başlı başına bir bilimdir. Turin'deki Olimpiyat oyunlarında Seibu Giken'in birkaç rotor-kasedi kullanılarak körling alanın iç hava kalitesi sağlanmıştır.
Plastik Endüstrisinde Nem Alma Sistemleri
Plastik endüstrisi havadaki nemden ötürü oluşan problemler, kalıplarda yoğuşma (terleme) oluşması ve nemin plastik granüller tarafından emilmesi gibi olaylardan etkilenmektedir. Enerji Santrallerinde Nem Alma Sistemlerinin Kullanımı
Enerji tesisleri ve mahalde bulunan depolanan makinaların korunması ve uzun ömürlülüğü özellikle uzun duruşlarda öenmli bir problemdir. Enerji tesislerinin korunması ve ekipmanların korunmasında kurutucu metotların kullanılması yeni değildir. 60 yılların ortalarından beri nem alma cihazları enerji endüstrisinde nem kaynaklı bozulmalara bariyer olarak kullanılmıştır.
Enerji santrallerinde duruşlarda kurutma yapılması gereken mahaller;
Jeneratör - çarkları kuru tutarak korozyonu engellemek ve kısa sürede çalıştırma zamanı sağlamak önemlidir. Kuru hava aynı zamanda jeneratör ısıtıcıların verimlerini arttırır.
Yoğuşturucu - boşaltılıp tekrardan doldurulmasına imkan vermek için kuru tutulmalıdır.
Tekrar Isıtıcı - tüpleri süper ısıtıcı tüplerinden daha ince olduğu için korozyona daha hassastır. Paslanmaz çeliklerde iç taneciklerde meydana gelen bozulmalar kuru hava kullanılarak minimuma indirilir.
Besleme & Yoğuşma boruları - besleme suyun boru paslarından kontamine olmasını engellemek için boruların içlerindeki korozyonu engellemek önemlidir.
Kazan - kazan borularının brülör kısmındaki yüzey sıcaklıkları çiğ noktası altına düştükleri için yoğuşma meydana gelir. Yoğuşma kurumların, asit depositlerin ve hidrolizlerin sülfürik bileşenleri ile reaksiyona girerek yüksek asidik çözelti oluşturur. Sonuç hızlı bir şekilde bölgesel metal yüzeylerin korozyona uğramasıdır.
Reaktör tankı - bakım sırasında CO2 uzaklaştırılması, korozyonun engellenmesi ve grafitin CO2 ile tekrardan doldurulması için kuru hava gerekmektedir.
Su Tesisleri ve Pompa İstasyonlarında Nem Alma Sistemleri
Su tesislerinde ve pompa istasyonlarında nem problemleri genellikle yüksek nemli aylarda kaynaklanmaktadır, ve DST nem alıcılar havadaki nemi düşürmektedir.
Kontrollü nem seviyesi ile beraber, yoğuşma olmayacak ve dolayısıyla da korozyon ve düşük hava iç hava kalitesi problemleri ortadan kalkacaktır. Düşük nem aynı zamanda elektrik ekipmanlarının güvenliğini arttıracaktır.
Nem havanın çiğ noktasının, temas ettiği yüzeydeki sıcaklıktan yüksek ise yoğuşmayacaktır.
Savunma Sanayi
Bu durum bütün dünya çapındaki silahlı kuvvetler için bir rutin haline gelmiştir. Aktif olmayan gemiler, tanklar, uçaklar, silahlar ve donanımlar kullanılmaya hazır olarak kuru hava depolarında tutulmaktadır.
Bu teknoloji bakım maliyetlerini düşürdüğü gibi aynı zamanda muharebeye hazır olma durumunu arttırmaktadır.
• Depolanan malzemeler sürekli muayene gerektirmez ve buyüzden zaman ve insan kullanımından tasarruf sağlar.
• İhmal edilebilir seviyede malzeme bozulmaları meydana gelir ve hassas elektronik ekipmanlar iyi bir ortamda tutularak muharebeye hazır olmayı ciddi oranda arttırır.
Su Hasar Restorasyonlarında Nem Alma
Tüm DST nem alma cihazları paslanmaz çeliktir ve zor koşullu ortamlara dayanabilecek şekilde geliştirilmiştir.
Tüm DST nem alma cihazları hava bağlantılarını basitleştirmek amacı ile standart boyutlu kanal bağlantılara sahiptirler.
• En ufak DST nem alma cihazı DR-010B olup sadece 12 kg'dır.
• Aquasorb A-30B/Bp herhangi bir nemli hava çıkışı olmayıp nemi deposuna yoğuşturmaktadır.
• Ciddi su hasarları için genellikle Recusorb R-060BR kullanılmakta olup vagonlu olarak tercih edilebilir.
Nakliyede ve Petrol Platformlarında Nem Alma Cihazları Uygulamaları
Yük ambarlarında nem alma
Kahve, çay, tütün ve kağıt gibi higroskopik ürünlerin nakliyesinde nem alma ünitelerinin kullanılması, nem tarafından meydana gelebilecek zararlara karşı en verimli sigortalama yoludur.
Petrol platformları ve gemilerde nem alma
Nemin agresif tuz ile birleşmesiyle nem deniz üslerinde korozyonun temel nedenidir. Bu makinaların kullanım sürelerine ve elektrik ekipmanların güvenilirliğine ciddi olarak etki etmektedir.
Sürekli kullanımda ekipmanların korunması pratik olmasa bile, depolama ve tamir esnasında mutlaka nem kontrolü uygulanması gerekmektedir. Nem alma makinalar, boş tanklar ve yük ambarları, konaklama, ofisler ve diğer ısıtılmayan alanlar için çevresel koruma sağlayacaktır.
Müze ve Arşivlerde Nem Alma Cihaz Uygulamaları
Resimler, mobilyalar, kumaşlar ve diğer organik materyeller mikro organizmalar içerirler. Bu organizmalar yüksek nemli ortamlarda yaşayıp çoğaldıkları için kalıcı hasarlara neden olurlar.
Müzede bulunan değerli metal nesneler ve yapılar oksitlenmeye ve korozif hasarlara karşı hassastırlar.
Müzelerdeki pahalı ve karışık bakım maliyetlerinden kurtulmak için mahaldeki havanın (normal şartlarda agresiftir) şartlandırılması ve kontrol edilmesi gerekmektedir.
Eğer bağıl nem limitlerde kurutucu nem alma cihazları ile kontrol edilirse, mikro organizma veya bakteri faaliyetleri olmayacak ve metalik yüzeylerder korozyon meydana gelmeyecektir.
Plastik Depolarda Nem Alma Sistemleri
Plastik bir çadırda yoğuşma tavandan kolaylıkla gerçekleşir. Damlama gerçekleştiğinde ise depodaki maddeye kolaylıkla zarar verebilir.
Bir nem alıcı ile çadır içerisindeki bağıl nem kontrol edilebilir. Küf oluşumunu engellemek için bağıl nem %70’in altında, korozyonun engellenmesi içinse, bağıl nemin %50’nin altında tutulması gereklidir.
Köprüler ve Viyadüklerde Nem Alma Sistemleri
DST nem alma cihazı ile nem alma işlemi mükemmel korozyon koruması, uzun ömürlülük ve kaynakların korunması gibi avantajlar sağlamaktadır.
Dünya genelinde korozyon hasarları köprülerde büyük zararlara yol açabilmektedir. Bina konstrüksiyonu mahal havasının %50 Rh altında tutularak korozyon korunması sağlanır.
Hafif çelik komponentlerin ve yüksek gerginlikteki destek kablolarının korozyonu güvenlik problemlerine yol açabilecek yapı bozulmalarına, trafiğin aksamasına ve hatta köprünün kapanmasına yol açabilir.
Araçların üzerinden geçtiği kirişleri pahalı ve bakım gerektiren korozyon boyaları yerine kiriş boyunca sirküle edilen kuru hava ile korozyona karşı korunabilir.
Köprünün boyanması köprünün ağırlığını da arttıracaktır. Eklemeli konstrüksiyonlarda dahi korozyon koruma boyası kullanmak yerine nem alma işlemine tabi tutulabilir. Bir nem âlici, korozyon koruma boyasına nispeten minimum bakim gerektirirken, zamandan da daha fazla tasarruf edilmesini sağlamaktadır. Korozyon koruması, ayrıca ulaşılması çok zor olan noktalar için de gereklidir ve bu noktalar için genellikle tercih edilen yöntem kuru hava metodudur.
Kereste Depoları
Kereste yaşayan bir malzemedir ve dengeli bir depolama mahali gerektirir. Kereste higroskobik malzeme olup her zaman su içerir, sürekli olarak havaya nem verip ve alır. Bütün tahtalar eğer mahaldeki bağıl nem miktarı fazla ise havadaki nemi emer, eğer mahaldeki bağıl nem çok düşükse nemi havaya bırakır.
Kereste suyu emdikçe şişer, bıraktıça büzüşür. Her iki durumda da mahaldeki havadaki nem miktarına göre boyutları değişir.
Nemli kereste ağır ve işlemesi zorken, kuru tahta eğilir ve çatlar.
Yumuşak ve sert kereste ihtiyaçları kerestenin cinsine ve kullanım amacına bağlı olarak da gerekli nem miktarını belirler.
Kerestenin içerdiği nem miktarı
Kereste endüstrisinde nem alma cihazlarının kullanım amacı sürekli olarak sabit iç hava iklimi sağlayarak müşterilere sürekli yüksek kalitede ürünler tedarik edebilmektedir. Recusorb ısı geri kazanımı ile çalışır ve rejenerasyon enerji kaynağı olarak buharlı, elektrikli, gazlı veya sıcak su kullanılabilir. Özellikle sıcak su kullanan firmalar, Recusorb kullanarak enerji maliyetlerini azaltabilirler.
Kereste nem miktarı kerestenin ağırlığının fırınlanmış kereste ağırlığına bölünüerek elde edilen yüzde miktarı olarak ifade edilir. %8-10 nem ihtiva eden kereste için mahal havası %40-55 Rh bağıl nem arasında tutulması gerekmektedir. Isıtılan kereste depolarında sıcaklığın bağıl nemi etkilemesiyle kararsız bir kereste nem miktarına neden olmaktadır.
Kurutucu nem alma cihazı depoda bağıl nemi sıcaklığa bakılmaksızın kontrol etmektedir. Mahaldeki şartlar sabit kalır ve kereste uygun nem miktarında depolanır.
Ürünlerin kalitesini garanti etmek isteyen tedarikçiler depolarında kurutucu nem alma cihazlarını kullanmaları gerekmektedir. Eğer keresteler tek cidarlı PVC binalarda nemi kontrol edilmiş şekilde depolanıyorlarsa, düşük infiltrasyon oranları (düşüknem yükleri) nedeniyle minimum işletme maliyetlerine katlanırlar.
Havalandırma Sistemleri için Nem Alma Cihazları
- Müşteri konforunu arttırır.
- Enerji tasarruf ederek 1-3 yıl arasında geri ödeme süresi bulunur
- Dış havaya bağlı çalışan sistemlerde tesisat giderlerini azaltır.
- Düşük nem ile kompresör gücünü azaltır (%10 Rh düşümü %10 enerji gereksinimini azaltır)
- Defrost ve strip ısılarını azaltır.
- Fan enerjisini ve kanal ölçülerini azaltır.
- Soğuk bölmelerin kuru hava ile ısıtılması
- Ters ısıtma çevrimi
- Havalandırma tesisatına göre birçok konfigürasyon kurmak mümkündür